ЛемСловник - LemSlownyk
Б б
ба - ba (gdybyż to)
ба ! бе ! - brzydkie coś; nie dobre
баба - baba, kobieta, żona, babcia,
znachorka
бабі/й пес - włochata gąsienica: „як
вовірчий хвіст” - jak wiewiórczy ogon
бабинец - babiniec, pierwsza część cerkwi
бабка - babka do klepania kosy
бабка - niskie ziele o szerokich liściach
бабрати ся -babrać (się), brudzić paskudnie
баброш - ktoś nieporządny, kto paprze coś
бабруля - brudna, nieporządna kobieta
бабскє - babskie, kobiece
бабско - babsko
бабуся - babcia
баваґувати - nic nie robić, tracić czas,
zbijać bąki
бавити (ся) - bawić (się)
бавцяти - bawić po dziecinnemu
багніткы, багнята - bazie na wierzbie
багниця, рокыта, верба - wierzba, rokita
багно - bagno
багнути (ся) - zachciewać (się),
mieć pragnienie czegoś
багро - część drewnianej obręczy koła
od wozu
баґаж - bagaż
баґажник - bagażnik
баґо - smolisty nikotynowy osad w cybuchu
fajki
баданя - badanie
бадати - badać
баденя, бадуня, банюр - jama wybita
w rzece przez wodę
бажыти (ся) - zachciewać się czegoś
базка, овечка - owieczka
базю! базю! базь! - przywoływanie owiec
байка - bajka
байка - drobiazg. Kiedy kogoś urazimy
niechcący, albo obrazimy i przepraszamy
zakłopotani – wówczas ten ktoś uprzejmie
odpowiada: „то байка” czyli „to drobiazg”,
„nic się nie stało”
байчар - bajarz lub pleciuga
бакы - baki, bokobrody
балец - rodzaj pieczywa weselnego
баль - bal, zabawa
бальсам - balsam
балькон - balkon
бамбус, вамбук - bambus
бамбух - żołądek bydlęcy, lub duży brzuch
банан - banan
банда - banda
бандыта - bandyta
бандыцкє - bandyckie
бандуркы, компери, кромпелі, ґрулі - ziemniaki, kartofle
бандурчанка, бандурянка, натина - nać ziemniaczana
бандурчыско - pole po ziemniakach
Баниця - nazwa wsi
банк - bank
бант - grzęda dla kur
банувати - tęsknić
банюр, жомба - głębia w rzece
баня - bania, kopuła cerkwi
банька - kanka na mleko, bombka
na choinkę, bańka medyczna
банькасте - w kształcie bańki, kopułki
баран - baran
барані/й - barani
баранивка, баранівка - czapka z kożucha
баранина - baranina
бараниця > баранивка czasem w znaczeniu kożuch
барвінок, барвинок - barwinek
барже - bardziej
барз - bardzo
барзкы > барз
Барна - imię byka o maści czerwonobrązowej
барліг - barłóg
барнави/й, барняви/й - czerwono-brązowawy
барник - ptaszek z wierzchu brunatny, od spodu
czerwony ?
Барновец - nazwa wsi
Барнуля - imię krowy o maści
czerwonobrązowej
Барнясти/й > барнави/й
баршниця - ziele
бас - bas, głos męski
басамунка > пасамунка - wstążka
басы - basetla, kontrabas
басувати - basować, grać na kontrabasie, śpiewać
niskim głosem w przypadkowym towarzystwie,
„набасувати дакому” - nagadać komuś;
powiedzieć „do słuchu”; nawymyślać z lekka.
Także o kocie mruczącym mówi się czasem, że
„basuje”
батыс(т) - batyst
батканиця -
баткати - zdobić pisanki poprzez malowanie
wzorów woskiem, farbowanie i zdrapywanie wosku
z niezafarbowanych miejsc
бацкати - uderzać z lekka głową (młode jagnię gdy
uczy się bóść)
бача - baca
баюсач, ваньсач - wąsacz, wąsal
баюсы, ваньсы - wąsy
б(в)атнар - gwóźdź wbijany do łaty (raczej duży –
być może odpowiednik polskiego „bretnal”)
б(в)ощыця - pluskwa
беба - mężczyzna bez temperamentu, bardzo
nieporadny w kontaktach towarzyskich
без - bez
безбожник - bezbożnik
безиля - ziele ?
безнадійни/й - beznadziejny
безнадія - beznadzieja
безсмертни/й - nieśmiertelny
безпрестанні - nieśmiertelnie
бейдак - niezguła, ociężały umysłowo, lub prostak
бейдуля - j. w. kobieta
бек/ніня - bek/nięcie
бекнути - beknąć, zabeczeć
белей - głupiec, bałwan
бенкєтувати - bankietować
бердо - część warsztatu tkackiego
береза - brzoza
березина - brzezina
березове - brzozowe
берест - brzost, wiąz górski
Берест - nazwa wsi
бериг, беріг - brzeg, zbocze, skarpa
берце - orczyk
бесіда - mowa, rozmowa
бесідливи/й - rozmowny
бесідувати - mówić, rozmawiać
Бескід - Beskid
Бетанґ/а - włóczęga, wagabunda; także
ktoś cwany, mocny
бетега - człowiek nic nie wart
бетон - beton
бетяр - łobuz, batiar, psotnik
бздина - bździna
бздура - bzdura
бзик, кабзина, хабзина - bez czarny
бзычати - bzyczeć
бзьдзіти - bździć
біб - bób
бібкы - bobki
бібльотека - biblioteka
Біблия - Biblia
бігати ся, літити ся - ruja u krowy
біда - bieda
бідак - biedak
бідачка - biedaczka
бідний, худобний - biedny
біднятко - biedactwo
бідувати - biedować
Біжа - Boża, Матка Біжа – Matka Boża
бік - bok
біл'ас - grzyb (chociaż nie biały) borowik ?
біл'е - białe
білет - bilet
біліня - bielenie lnianego płótna na rosie
білити - bielić, malować na biało
біл'ко - białko oka
біл'ко - białko jajka
Білцарева - nazwa wsi
біляк - borowik ?
біль - ból
більмо - bielmo
більше, веце - więcej
більший, векший - większy
більшист, векшист - większość
біляве - białawe
бінчати, бинчати, бренчати - brzęczeć, bzyczeć
бір - bór, wielki las
біров, рыхтар, шолтыс - sołtys
бірувати - dawać sobie radę w interesach
біс - bies
біс полудньови/й - bies południowy,
odpowiednik Południcy wśród polskich wierzeń
ludowych
біхреса - „така мамуна, што по лісі ходит
пукат, л'упкат, вискат” mityczna postać – co
chodzi po lesie i wrzeszczy, stuka, łupie, piszczy.
бічне - boczne
билень, білень - bijak cepa
бил'ок - ziele ?
бити - bić
бити/й - bity, ale też w znaczeniu „obyty”,
znający życie
бити ся - bić się, walczyć
битка - bójka
битник - lubiący (i potrafiący) się bić
битя - bicie
бич - bicz, bat
бичыско - biczysko
бичувати - biczować
бывати - bywać
быдля - bydlę
быдляк - bydlak
быдлята - bydlęta
бык - byk
быркы, багніткы - bazie
Бырлів - nazwa terenowa
бырміти - obrzmiewać, nabrzmiewać,
pęcznieć
быстрий - bystry
быстриці - śliwki „węgierki”
быти - być
быха, блыха - pchła
быцьок - byczek
Быча покута - nazwa terenowa
Бычи/й - byczy
бл'аго - dobro, wszystko co sprzyja szczęściu
бл'агодар - ten kto darzy dobrem
бл'агосл'овити - błogosławić
бл'азен - chłopiec w wieku ok. 8 lat
бл'ана - szyba (prawdop. od dawnego „błona”
- archaizm z czasów, gdy w okna wstawiano
błony zwierzęce)
бл'аняр, бл'анар - szklarz
ближнята, дві(й)нята - bliźnięta
ближ(ш)е - bliższe
ближ(ш)е - bliżej
блинда - łajza
блиндати - łazić bez celu, pałętać się
блиск - błysk
блискавиця - błyskawica
блискати - błyskać
блисніня - błyśnięcie
блищати - błyszczeć
блищаче - błyszczące
бл'ыха, быха - pchła
бл'ощыця, бощыця - pluskwa
бл'уд - błąd
бл'удни/й сын - syn marnotrawny
бл'удити - błądzić
блювак - grzyb niejadalny, „як човек зіст
то по них блюват” po zjedzeniu jest człowiekowi
niedobrze, wymiotuje i jest blady. Niekiedy jest to
synonim bladego, źle wyglądającego człowieka
блювати - wymiotować
блюскати - błyskać zło oczami, obserwować
ukradkiem rzucać złe spojrzenia
блюсти - pilnować, obserwować
блюхати - tryskać „кров блюхат з бючкы”
krew tryska z tętnicy
блющати/й - ze złymi, lub wyłupiastymi oczami
блющы - złe, nieprzyjazne, wrogie oczy
блякнути - blaknąć
бляск - blask
бляха - blacha
бляха - (żeliwna) płyta pieca kuchennego, na której
stawia się garnki do gotowania potraw
бляшане - blaszane
бобалькы - rodzaj klusek z mąki jęczmiennej,
pszennej, czasem owsianej. Nierzadko używane do
tuczenia gęsi przez napychanie na siłę
бобкы - coś w kształcie owalnego groszku, np.
owoce jałowca
бобкы кізі, учы, сернячы - odchody owcze,
kozie, sarnie
бобо - strach na dzieci (nieokreślony)
бобовянка - badyle bobu
бобрунка - chrząszcz (biedronka ?)
Бог - Bóg
богати/й - bogaty
богацтво - bogactwo
богач - bogacz
Богдан - Bogdan
богыня - bogini
боґанчы - buty z cholewkami do kostek,
z grubej skóry
Боґуша - nazwa wsi
бодай - bodaj
бодай-які/й - jakikolwiek
бодак - oset
бодача - skupisko ostów
боденка - maselnica, maśnica. Drewniane
naczynie z klepek do wyrabiania masła
бодливе, бодяче - zwierzę, które bodzie np.
krowa
боднар - bednarz
бодяча (корова, коза ітп) - zwierzę, które
bodzie (krowa, koza itp.)
божа кровця - rodzaj ziela
боже - boskie
Боже дай здоровя (częściej Дай Боже здоровя)
Daj Boże zdrowia. Jest to odpowiedź na
Pozdrowienie Дай Боже щесьця Daj Boże
szczęścia
боже жытце - rodzaj ziela
Боже запл'ат - Bóg zapłać
божий осетик - rodzaj ziela
божы паґностикы - rodzaj ziela
божыти ся - przysięgać na Boga
божы яблочка - głóg ?
бозуля, буля - guz
Бозюсьо - dziecinne zdrobnienie Boga
боіско - środkowa część stodoły
бойківскє - bojkowskie
Бойко - Bojko
боканчы > боґанчы
боком - bokiem
боліст - boleść
боліти - boleć
бол'отисте - błotniste
бол'отити - błocić
бол'ото - błoto
боляк - bolące miejsce np. wrzód, odcisk, strup
болячка - bolączka
болячкове зіля - ziele na bolące miejsce
больван - ktoś głupi, bałwan
бо-м, бо єм - bo jestem. Najczęściej fragment
większego złożenia typu бо-м был', бо-м виділ'
bo byłem, widziałem
бомба - bomba
бомбити - bombardować
бонк - nieślubne dziecko, najczęściej panieńskie
борба - walka
борец - bojownik, wojownik, ktoś walczący
o coś
борґ - pożyczka
борґувати - pożyczać na kredyt
борода - broda
бородавка - brodawka
бородавка - sutek piersi kobiecej
бородатий - ktoś z dużą brodą, lub podbródkiem
бородач - ktoś z dużą brodą lub podbródkiem
борозда - bruzda
борона - brona
боронити - bronić
боронити - bronować
бороти ся - walczyć, bić się
борсук - borsuk
борсуче - borsucze
бортак - głupiec, dureń
бортакувати/й - głupkowaty
бортаченя - o kimś niemądrym z politowaniem,
lub żartobliwie
бортелеле - głupie stworzenie, głupek
бортниця, буртниця, постружниця - w stajni
drewniana rynna do spływu gnojówki
бортуля - głupia kobieta
борщ - barszcz
бо-с, бо єс - bo jesteś. Najczęściej fragment
złożenia typu бо єс был'; бо єс виділ - bo byłeś,
widziałeś
босий - bosy
босо - boso
босоногі/й - bosonogi
босор - czarownik (tzn. ktoś za takiego uważany)
босорка - wiejska kobieta uważana za czarownicę
бости - bóść
боськати - całować (arch.)
ботаніка - botanika
Боуцерйова zdeformowana nazwa wsi > Білцарева
боцан - bocian
бочечка - beczułka
бочыти ся - boczyć się, gniewać się, patrzeć
„spode łba”
бочка - beczka
бочкар, боднар - bednarz
бочне, бічне - boczne
бощыця, бл'ощыця - pluskwa
бояти ся - bać się
боячий - bojaźliwy
брад(р)ура - duchówka w piecu kuchennym
(do pieczenia chleba, ciasta)
брайда - breja
брак - brak
брак - scs małżeństwo
бракнути - braknąć
бранзолі - wkładki (np. filcowe) do butów
бранка - brzana gat. ryby
брат - brat
братанич - bratanek
братанок - bratanek
братати ся - bratać się
брати - brać
брати ся - stawać z kimś w zapasy
брати ся - zacząć przybywać na wadze, robić
się tęższym
брез > през
Брезава - imię krowy od maści podobnej do brzozy
Брезив - imię byka od maści podobnej do
brzozy
брезина, березина - brzezina
бренкати - brzdąkać
бренкіт - brzęczenie
бренчати - brzęczeć
брех - szczek, szczeknięcie
брехати - szczekać
брехнути - szczeknąć
брещати, брямчати, бренчати - brzęczeć
łańcuchem
брид, брід - bród
брих, бріх - brzuch
бриханя - brzuchata kobieta
брихати/й - brzuchaty ktoś
брихач - brzuchacz, ktoś z wielkim brzuchem
брихове - dotyczące brzucha
брыд, брыть, брыць - b. brzydkie
(z naciskiem)
брыда - coś b. brzydkiego, brzydactwo
брыдкє - brzydkie
брыдко - brzydko
брыдота - brzydota, lub coś b. brzydkiego
брызясти/й - czarny w białe pasma (o maści
bydła)
брыл'а - płyta kamienna, bryła
брылити (ся), збрылювати ся - zbrylać się
брындзя - bryndza
бровария, бреверия - hałaśliwa burda
бровы (ukr) > обырви - brwi
бруд - brud
брудити - brudzić
брудни/й - brudny
брус - okrągły kamień do ostrzenia noży, nożyc
itp
бруслик - serdak, kożuszek bez rękawów, lub
rodzaj kamizelki
буба - (dzieć.) bolące miejsce
бубати - (dzieć.) boleć
бубен - bęben
бубнити - bębnić
бубнувати - bębnić
буд - bądź
буда - buda
буд-де - gdzie bądź, gdziekolwiek
будинок - budynek
будити - budzić (czasem używane błędnie
jako „вудити” - wędzić
будка - budka np. lęgowa dla ptaków
буд коли - kiedykolwiek (w przyszłośći)
буд на чым, на буд чым - na czymkolwiek
будувати - budować
бук - buk
буківка - rodzaj grzyba
буков - bukiew
букове - bukowe
букс, букша - żelazna obręcz na piaście koła
od wozu
буля - gula, guz
булька - bańka np. na kałuży w czasie deszczu
булькати - bulgotać
бунда - byle jakie (czasem łachmanowate) luźne
odzienie wierzchnie typu płaszcza, lub kurtki
бундз - węzeł, supeł
бундз - gruda sera
бунт - bunt
бунтелец - buntownik
бунтовник - buntownik
бурави/й - brązowawy
бурак - burak
бурачанка - nać buraczana
бурачыско - pole po burakach
бури/й - brązowy
бурити - burzyć, rozwalać
бурко - tęczówka oka
бурликати - wywracać, przewracać, doprowadzać
do nieporządku
бурнус - kurtka 3/4
буртниця, постружниця > бортниця
буря - burza
бурян - burzan
бухнути - buchnąć, uderzyć
бучок - buczek, mały buk
бучына - buczyna
буяк - buhaj
бюро - biuro
бюрократа - biurokrata
бючка - tętnica
?????????? - LemSlownyk
в справі того спису пыште на адрес
e-mail : www@lemslownyk.ugu.pl
|