н  -   n
на   -   na 
на,  маш   -   masz
набавити  ся   -   nabawić się (w zabawę)
наберати   -   nabierać np. wody do wiadra
набивати   -   nabijać coś gwoździami np
набити   -   nabić  np. blaszkę na obcas
набырміл'е   -   nabrzmiałe
набырміти   -   nabrzmieć
наболіл'е   -   nabolałe,  bolące od jakiegoś czasu
набрати   -   nabrać czegoś  do naczynia
набрехати   -   naszczekać
набрыднути   -   obrzydnąć
набурмушыти   -   naburmuszyć
наважыти   -   naważyć czegoś w sklepie
навалити   -   nawalić,  nakłaść dużo czegoś
наварити   -   nagotować,  nawarzyć
навезти   -   nawieźć
навернути   -   nawrócić kogoś na coś
навернути   -   zawrócić kogoś z drogi, 
    lub np. krowę zmierzającą do szkody  
навертати   -   nawracać,  zawracać
навершник   -   pokrywka np. od maselniczki zw. боденка
навести   -   nawieść,  naprowadzić
навести  ся   -   zmówić się
навет   -   nawet
навіз   -   nawóz
навішати   -   nawieszać np. bielizny na sznurze
навиля   -   tyle siana, słomy itp. ile można wziąć na widły
наводнити   -   nawodnić
навожыня   -   nawożenie nawozem
навозити   -   nawozić nawozem,  lub nawozić 
                   np. dużo drzewa z lasu
навол'окы   -   najczęściej brązowe, lub białe 
   sznurki wełniane do przywiązywania kierpców
навчаня   -   nauczanie
навчыти   -   nauczyć
навязати   -   nawiązać 
нагавкы,  ногавкы,  нагавиці,  ногавиці   -   spodnie letnie z cienkiego
   materiału,  dosłownie nogawki
нагайка   -   nahajka
нагварити   -   namówić
нагваряти   -   namawiać na coś,  zachęcać do czegoś
нагін   -   napastliwy nacisk,  presja,  nagonka
нагл'е   -   nagłe
наглити   -   naglić
нагл'о   -   nagle
нагляд   -   nadzór
нагляче   -   naglące
нагорнути   -   nagarnąć czegoś np. zboża dłońmi 
   do wiadra, „вода нагорнул'а каміня, патыча ”
нагорода   -   nagroda
нагородити   -   nagrodzić
нагынати   -   naginać
награбати   -   nagrabać,  nagrabić
награбча   -   ilość siana, słomy, skoszonej trawy 
   nabrana grabiami, do położenia na wóz
награня   -   nagranie
награти   -   nagrać
награти  ся   -   nagrać się
нагребати,  нагребсти   -   nagrzebać dłońmi, 
   lub nakopać trochę motyką  np. ziemniaków 
нагребсти   -   nagrzebać  j.w.
нагривати   -   nagrzewać
нагрити,  нагріти   -   nagrzać
нагришыти,  нагрішыти   -  nagrzeszyć 
наґадати   -   nagadać
над   -   nad
надавати   -   nadawać czegoś komuś dużo
надавати  ся   -   nadawać się do czegoś
надбати   -   zgromadzić sobie trochę czegoś
надбити   -   nadbić
надерати  ся  на дачым   -   kłócić się o coś
   aż do szarpania i wyrywania sobie z rąk
надівати   -   nawlekać 
надіти   -   nawlec
надія   -   nadzieja
нади(й)ти,  надыйти   -   nadejść
надити  пл'уг   -   nałożyć na stare ostrze lemiesza
   nowy kawałek stali
надлетіти   -   nadlecieć
надл'ожыти   -   nadłożyć
наднести   -   nadnieść,  podnieść za jeden koniec 
   i postawić trochę dalej. Zwykle coś ciężkiego 
   często np. we dwóch  lub więcej
надоісти   -   nadojeść komuś,  obrzydnąć,  
   doprowadzić do kresu tolerowania
надост   -   dość,  „bardzo” dość
надраґуля   -   ktoś niewydarzony,  fizycznie
   nieproporcjonalny,  brzydki  jak np. 
   Quasimodo
надувати   -   nadmuchiwać,  nadymać 
надути   -   nadmuchać,  nadąć
надути/й   -   nadmuchany, nadęty
нажати   -   nażąć sierpem trawy, zboża
нажерти   -   nażarty,  najedzony bardzo
нажерти  дакого   -   doprowadzić kogoś do 
   złości,  wściekłości
нажерти/й   -   zezłoszczony,  wściekły
нажерти  ся   -   nażreć się
назад   -   do tyłu
назберати   -   nazbierać
назва   -   nazwa
назвати   -   nazwać
называти   -   nazywać
назначыти   -   naznaczyć
назносити   -   naznosić
назряче   -   zezowate
наіжыти  ся   -   najeżyć się
наіздити  ся   -   najeździć się
наімати   -   nałapać
наісти  ся   -   najeść się
най   -   naj
найбарже   -   najbardziej
найбільше   -   najwięcej
найбільший   -   największy
найважніжше,  найважнійше   -   najważniejsze
найвекше   -   największe
найвеце   -   najwięcej
найвыжше   -   najwyżej
найгарщи/й   -   najładniejszy
найгарще   -   najładniej
найгірше   -   najgorzej
найгірше   -   najgorsze coś
найдальше   -   najdalej
найдальше   -   najdalsze od czegoś
найдене   -   znalezione
найкражше,  найкрасше   -   najładniejsze
найлекше   -   najlżejsze
найлекше   -   najlżej
найліпше   -   najlepiej
найліпше   -   najlepsze coś
найменче,  найменше,  наймейше   -   najmniejsze
найменче,  найменше,  наймейше   -   najmniej
наймильше   -   najmilsze
нацмильше   -   najmilej
найнижше   -   najniższe
найнижше   -   najniżej
найокропніжше,  найокропнійше   -  najokropniejsze
найокропніжше,  найокропнійше   -     najokropniej
найострижше,  найострийше   -   najostrzejsze
найострижше,  найостріжше   -   najostrzej
найпл'аньше   -   najdalej
найпл'аньше   -   najdalsze
найперше   -   najpierw
найпрудше   -   najszybciej
найскорше   -   najszybciej
найсьватіжше,  найсьватійше   -   najświętsze
найти   -   znaleźć
найтукше   -   najtęższe
найтуньше   -   najtańsze
найчастіжше,  найчастійше   -   najczęstsze
найчастіжше,  найчастійше   -   najczęściej
накварити   -   napsocić
накіптити   -   nakopcić
накыдати   -   nakapać z łyżki
накыршыти   -   nakruszyć
накыснути   -   nakisnąć
накл'асти   -   nakłaść
наклеветати   -   nagadać głupot, plotek, nieprawdy na kogoś
наклюпати   -   nabić, wcisnąć do głowy
накляти   -   nakląć
накопати   -   nakopać  czegoś
накопати   -   kogoś
накормити   -   nakarmić
накосити   -   nakosić
накупити   -   nakupić
накурити   -   nadymić  (z pieca,  lub z papierosa)
накурити   -   nakurzyć np. kurzem z drogi gruntowej
нал'адити   -   przyczepić, przymocować, przygotować
нал'амати   -   nałamać
наливати   -   nalewać
наливкы   -   worki pod oczami
нализати  ся   -   nalizać się,  хто ся не наіл'  тот
    ся  не налиже  przycinek do wylizującego talerz
налисник   -   naleśnik  
наляни/й   -   tłusty o miękkim ciele, jakby spuchnięty
наляти   -   nalać
намастити   -   namaścić
намащыня   -   namaszczenie
наметати   -   narzucać
наміряти   -   namierzyć
намісити   -   namiesić (ciasto np. na chleb, makaron)
намітувати   -   narzucać
намышліти  ся,  надумати  ся   -   namyślić się
намокнути   -   namoknąć
намол'отити   -   namleć (np. mąki w żarnach na chleb)
намордувати  ся   -   namęczyć się,  namordować
намочыти   -   namoczyć
намучыти  ся   -   namęczyć się
нанашк/о,  /a,  нонашк/о,  /a  -   chrzestn/y,  /a
нане,  на не,  на него,   -   na niego
нанести   -   nanieść
нанести  ся   -   nanieść się czegoś,  namęczyć się
наносити   -   nanosić
нанюхати  ся   -   nawąchać się
наомышні,  нароком   -   umyślnie
наоповідати   -   naopowiadać
напавати   -   poić,  napawać
напад   -   napad
нападати   -   napadać
напалити   -   napalić
напалити  ся   -   napalić się,  np. papierosów
напапрати   -   napaprać
напарити   -   naparzyć
напасти   -   napaść
напасти  ся   -   napaść się
напахати  ся   -   nawąchać się
напацькати   -   napaćkać
напевно   -   napewno
наперати   -   napierać
наперати  ся   -   domagać się
наперед   -   naprzód,  najpierw
наперсток   -   naparstek, od scs пырст - palec
напечы   -   napiec
напічніти   -   napęcznieć
напис   -   napis
написати   -   napisać
напити  ся   -   napić się
напиток   -   napój,  napitek
наплювати   -   napluć
напол'оти  ся   -   naplewić się
напоминати   -   napominać
напомнути   -   napomnieć,  napomnąć
направа   -   naprawa
направду   -   naprawdę
напрв(л)яти   -   naprawiać
напрасно  -   na próżno
напращати   -   prostować
напред   -   przed kimś, czymś np. „пес  летів
   напред  него”
напростити   -  wyprostować 
напротив   -   naprzeciw
напротив   -   wprost przeciwnie
напустити   -   napuścić
напухнене   -   obrzęknięte,  napuchnięte
напухнути   -   obrzęknąć,  napuchnąć
напущати   -   napuszczać
напучыл'о  ня   -   nadęło mnie np. po fasoli, grochu
напучыти   -   nacisnąć
напхати   -   napchać
нарабяти   -   manipulować czymś zręcznie, 
   z wprawą przez dłuższy czas  (głównie chodzi 
   o jakieś narzędzie)
нарада   -   narada
нараджати  ся   -   naradzać się   
нарадити  ся   -   naradzić się
нараз   -   naraz, równocześnie,  na jeden raz
наразі   -   narazie
нараіти   -   nastręczyć (bez pejoratywnego
    znaczenia), zaproponować kupno/ożenek,  
    podpowiedzieć,  namówić
нарастати   -   narastac
нарвани/й   -   narwany
нарвати   -   narwać
наремни/й   -   szybki do roboty,  pracowity człowiek
наречений   -   narzeczony
нарешті   -   nareszcie
нарид,  нарід   -   naród
наризати,  нарізати   -   narżnąć  np. drewna   
нарикати,  нарікати   -   narzekać
нарысувати   -   narysować
нарыхтувати   -   przygotować
наробити   -   narobić
наробити  ся   -   napracować się
народжыня   -   narodzenie
народити  ся   -   narodzić się
народове   -   narodowe
нарожно   -   założyć buty na niewłaściwe nogi
    zdarza się dzieciom gdy mają je za duże, lub 
    zakładają buty rodziców
нароком   -   umyślnie,  specjalnie
нароснути   -   narosnąć
на  ростіж,  на розстеж   -   na oścież
нарты   -   (pol.)  narty
нарубати   -   narąbać
на  рубы   -   na nice
наручо,  наруча   -   naręcze
нарушыти   -   naruszyć
нас   -   nas
насадити   -   nasadzić
насіпати  ся   -   naszarpać się
насіяти   -   nasiać
насиляти  (ся)   -   nasilać się  
насильно   -   na siłę,  przemocą
насыл'ати   -   nasyłać
насыпати   -   nasypać
насытити  (ся)   -   nasycić (się)
насл'ати   -   nasłać
насновати   -   nasnuć (np. pająk pajęczynę)
насрати   -   nasrać
настати   -   nastać
насувати   -   nasuwać
насунути   -   nasunąć
насущний   -   (scs) powszedni, niezbędny do życia
насьмітити   -   naśmiecić
насьміяти  ся   -   naśmiać się
Насьця,  Настя   -   imię żeńskie
насьцяти   -   naszczać,  nasikać
натворити   -   natworzyć
натерпіти  ся   -   nacierpieć się
натерти   -   natrzeć (np. marchwi na tarce)
натіганя   -   naciąganie
натігати   -   naciągać
натішыти  ся   -   nacieszyć się
натина   -   nać
натинянка   -   nać różnych roślin cięta na
   zielonki dla bydła  
натискати   -   naciskać
наторгати,  нарвати   -   narwać
натрепати   -   nawrzucać z trzaskiem,  też nabić
натрущыти   -   nakruszyć ziarna i plew z kłosów zboża
натрясти   -   natrząść w sensie naśmiecić np. sianem na podwórku
натура   -   natura,  charakter
натура   -   natura,  przyroda
натурчати   -   nagadać natrętnie,  nakrzyczeć 
натха   -   ziele, którym okadzano gdy kogoś
   „złe” natchnie
натягнути   -   naciągnąć
натяти   -   naciąć  np.  kwiatów
наука   -   nauka
науковец   -   naukowiec
науково   -   naukowo
научати,  навчати   -   nauczać   
(на)учытель   -   nauczyciel
нафта   -   nafta
нафталіна   -   naftalina
нафтове   -   naftowe
нахвалити  ся   -   nachwalić się
нахідне   -   znaleźne
нахыр   -   jednak,  mimo tego  повідали, 
   же прийдут гнеска а нахыр не пришли
   wg innych informatorów znaczy to „w ogóle”
нахляпати   -   nachlapać 
началистий   -   rwący się do przodu,  na czoło
   chcący przodować
начекати  ся   -   naczekać się
начепяти   -   naczepiać,  nawieszać czegoś
начерпати   -   naczerpać
начынка   -   placek pieczony na święta, 
   szczególnie Bożego Narodzenia
начытати  ся   -   naczytać się
начухати   -   natrzeć  (np. aż do zaczerwienienia skóry)
наш   -   nasz  
нашто   -   po co,  na co,  dlaczego
наще   -   na czczo
нащыпити   -   naszczepić np. w sadzie szczepek
не   -   nie.   Przeczenie niesamodzielne.
   Występuje ze słowem którego dotyczy np.
   „не  ход”. Często występuje razem z przeczeniem
   samodzielnym „ні” np. Прийдеш  до  нас  гнеска? 
   Ні, не прийду.  Bywa, że „не” użyte jest
    samodzielnie gdy nie ma czasu na wypowiedzenie 
    drugiego przeczenia, ani nawet drugiego słowa,  lub 
    jest ono oczywiste, albo okrzyk  не! не!  plus 
    wymowny gest wstrzymywania  
небеса   -   niebiosa
небескє   -   niebieskie
небеско   -   niebiesko
небесне   -   niebieskie w znaczeniu niebios
небіжчык   -   nieboszczyk
небо   -   niebo
небога   -   nieboga
небожатко   -   niebożątko
неборак   -   nieborak
неважне,  не важне   -   nieważne
невелькє,  не велькє   -   niewielkie
невесел'е,  не весел'е   -   niewesołe
невірливий   -   niedowiarek
невірник   -   niewierzący, niewierny,  czasem niedowiarek
невіста   -   synowa,  czasem  poet. niewiasta
невістина   -   posag
невістка   -   młoda kobieta
невиден   -   niewinny
невидок   -   słaba widoczność
невредни/й   -   nieszkodliwy,  niewinny
негоден,  не годен   -   nie będący w stanie
недавно   -   niedawno
недалеко   -   niedaleko
недбайливи/й   -   nie dbający
недбачи/й   -   niedbały,  nie dbający o coś
неділя   -   niedziela
недільне   -   niedzielne
недобре   -   niedobre
недобри,  недобрі   -   niedobrze   
недовго   -   niedługo
недогрызя   -   siano (lub coś innego) niedojedzone
недосів,  миняк   -   miejsce minięte przy siewie nie zasiane
недост (добри)   -   nie dość,  niewystarczająco
недоугі/й   -   niedołężny
недруг   -   nie przyjaciel,  delikatnie o wrogu
неє,  не  є   -   nie ma  
неєден   -   niejeden
нежыве   -   nieżywe
нежычливи/й   -   nieżyczliwy
нездобачкы   -   niespodziewanie
нездорове   -   niezdrowe
нездорово   -   niezdrowo
незл'е   -   niezłe
незле,  нежлі   -   nieźle
незлюдни/й   -   odludek,  nie umiejący żyć z ludźmi
незнане   -   nieznane
незнатя   -   nie wiadomo
незрозуміл'е   -   niezrozumiałe
некєльтывни/й   -   ktoś nie wydający pieniędzy
немал'и/й   -   niemały
немил'и/й   -   niemiły
немол'оди/й   -   niemłody
немудри/й   -   niemądry
ненавист   -   nienawiść
ненавистне   -   nienawistne
ненажерте   -   nienażarte,  w sensie żarłoczne
ненайліпше   -   nienajlepsze
ненайліпше   -   nienajlepiej
ненове   -   nienowe
необче   -   nieobce
неоддана  (дівка)   -   niezamężna,  panna
неохота   -   niechęć
непек   -   niebezpieczeństwo
неписане   -   niepisane
непорочна   -   nieskalana,  nieskazitelna,
   niewinna (scs – w odniesieniu do Matki Boskiej)
непорядок   -   nieporządek
пепосл'ушни/й,  несл'ухняни/й   -   nieposłuszny
неправда   -   nieprawda
неправдиве   -   nieprawdziwe
непрестанно,  непрестанні   -   nieprzerwanie, bez przerwy
неприступ   -   brak dostępu  „великій  неприступ”
   coś (miejsce ?) bardzo niedostępne
неприступне   -   niedostępne
неприязни/й   -   nieprzyjazny
неприхыльник   -   ktoś nieprzychylnie nastawiony
непрохідне   -   nieprzechodnie,  lub nie do przejścia
нераз   -   nieraz  
неривне   -   nierówne
неривно   -   nierówno
не  ривня   -   brak równości,  w szczególnośc
   odnosi się do pozycji społecznej  він  тобі  не 
   ривня – on nie jest równy tobie
нероба   -   leń,  nierób
неробітни/й   -   niepracowity
нерозважни/й   -   nierozważny
нерухави/й   -   nieruchawy,  powolny, flegmatyczny
несподіванка   -   niespodzianka
несподівано,  нездобачкы   -   niespodziewanie
неспокій   -   niepokój
нестерпне   -   nie do wytrzymania
нести   -   nieść
нести  ся   -   jechać wierzchem na koniu  (lub innym  zwierzęciu)
нетерпливо   -   niecierpliwie
нетепрливи/й   -   niecierpliwy
нетерп(л)ячи/й   -   niecierpliwy,  lub nie potrafiący
   znosić dolegliwości,  przykrości  itp
нетрудно   -   nietrudno
нехандоґа   -   niedbaluch,  brudas  (szczególnie o kobiecie)
нехвиля   -   niepogoda  (rzadko używane)
нехтячы   -   niechcący
нечасто   -   nieczęsto
нечысте   -   nieczyste
нечыстота   -   brak czystości
нещасливи/й   -   nieszczęśliwy
нещасн/й   -   nieszczęsny
нещесьця   -   nieszczęście
нєхати   -   zostawiać 
ні   -   nie,  przeczenie samodzielne.  Jednym słowem
   można zaprzeczyć całej kwestii  w odróżnieniu od
   przeczenia niesamodzielnego > не
ніверити   -   poniewierać,  niszczyć  np. odzież
Німец   -   Niemiec
німецкє   -   niemieckie
Німецчына,  Німеччына   -   Niemcy  (państwo)
німи/й   -   niemy
німина   -   niemota,  pogardliwie  niemowa,  niemy
німина,  воронівка   -   krzew
нірскы  кролі   -   świnki morskie
ніт   -   nie ma (czasem w niektórych regionach używane jako przeczenie ні
нибы   -   niby
нива   -   niwa
ниґда   -   nigdy
ниґде   -   nigdzie
ниж,  ніж   -   nóż
ниже   -   niżej
нижнє   -   dolne (u naszych bezpośrednich sąsiadów górali polskich „niżne”)
ниж  обіручни/й   -   ośnik,  nóż na obie ręce 
   do korowania drzewa
ни  кашы  ни  пащы   -   określenie głodnego roku
низісьо,  низіцько   -   niziutko,  niziuteńko
никади   -   samodzielnie nieprzetłumaczalne. 
   W złożeniu np. никади  не  ход  oznacza „nigdzie 
   nie chodź” z tym, że słowo „nigdzie„  ma w innych 
   przypadkach swój  odpowiednik  -  ниґде
николи   -   nigdy
никому   -   nikomu
никто,  нихто   -   nikt  
ним   -   nim  (kim? czym?)
нис,  ніс   -   nos
нисенито,  ни  се  ни  то   -   potocznie nic
   konkretnego co niewiele jest warte.  Być może 
   powiedzenie wywodzi  się z negatywnego stosunku 
   Łemków do mieszańców  rusnacko-polskich,
   albowiem „се” jest archaicznym  odpowiednikiem 
   polskiego „to”. Byłoby to lapidarne  stwierdzenie „ni 
   Rusnak (се) ni Polak (to). Skądinąd wiadomo, że 
   mieszańcy są często najbardziej wartościowymi 
   ludźmi i mają wyjątkowo trudną sytuację, gdy 
   narody, z których pochodzą nie lubią się, albo 
   jeszcze gorzej.
нискє   -   niskie
ниско,  низісьо   -   nisko,  niziutko
нитка   -   nitka
нихті,  ніхті   -   paznokcie
нихто   -   nikt
нич   -   nic
нич,  ніч   -   noc
ничгід   -   człowiek nic nie wart
ничыє   -   niczyje
ничліг,  нічліг   -   nocleg
ничне,  нічне   -   nocne
ничельниці   -   część warsztatu tkackiego
нищыня   -   niszczenie
нищыти   -   niszczyć
нияк   -   nijak, w ogóle
ниякє   -   nijakie
нырґа   -   ktoś przykry, marudny, nieprzyjemny
нырсы  кролі   -   morskie świnki
нове   -   nowe
новенна   -   
новіст   -   nowość
Нови/й  Рик   -   Nowy Rok  (święto)
новина   -   nowina
Новиця   -   nazwa wsi
ново   -   nowo
нога   -   noga
ногавиця   -  nogawka 
ногавиці,  ногавкы   -   spodnie letnie, z cienkiego materiału
ножата   -   nóżęta
ножык   -   nożyk
ножыці   -   nożyce
ножне   -   nożne
ножні   -   nożnie
нозґри   -   nozdrza
ноле   -   ноле руш ся - rusz no się  -  
   samodzielnie nieprzetłumaczalne (coś w rodzaju
   „ano”)
нон,  нона,  ноно   -   tamten,  tamta,  tamto
нонашко,  нанашко   -   chrzestny
носалькы,  носулькы   -   dziurki w nosie
носати/й   -   ktoś z dużym nosem
носач   -   nosacz, ktoś z dużym nosem
носильник   -   tragarz
носити   -   nosić
носове   -   nosowe
нота   -   nuta
нотар(еуш)   -   notariusz
нохот   -   paznokieć
ноша,  облечыня   -   strój,  ubranie
нумер   -   numer
нумеруване   -   numerowane
нумерувати   -   numerować
нурцювати,  нуркувати   -   nurkować
нюрцювати   -   nurkować
нют   -   nit
нютер   -   zwierzę połowicznie wykastrowane
нютувати   -   nitować
нюх   -   węch
нюхати   -   wąchać
ня,  мя   -   mnie
ня   -   coraz rzadziej spotykana forma samodzielnego
   przeczenia „” – nie,  z zaakcentowanym tchnieniem
   krtani na końcu (niemożliwym do wyrażenia przy 
   pomocy znanych mi znaków graficznych)
няньо   -   tato
няньове   -   tatowe
няньове   -   tatusiowie