ЛемСловник - LemSlownyk
п П
п - p
па - pa! (na pożegnanie)
пав - paw
пава - samica pawia
Павил' - imię męskie
павуз - drąg do przytrzymywania siana
na wozie, podczas zwózki z łąki – położony
wzdłuż wozu i przywiązany mocno za oba
końce z tyłu i z przodu
павузити - mocować przy pomocy павуза
павузник - sznur do przywiązywania „павуза”
павук - pająk
павур - paw
павурка, павуриця - samica pawia
павучына - pajęczyna
пага - rowek w grubszym boku gontu
падати - padać
пажерити - drapać
пажыти - wykonywać rowki w gontach tzw
„пагы”
пазолина, пецина - przypalona glina z pieca
пазур - pazur
пазуха - pacha
Пазя - imę żeńskie
пазьдзіря - paździerze
пак, потим, потім - potem, później, dalej
пакіст - psota
пал'ата - pałac
палене - palone (np. kawa)
палениско - palenisko
палениця - spalone pole
палец - palec
палик - palik
палити - palić
палиця - laska
паличка - laseczka
пал'уба - w drewnie spróchniałym zupełnie
od wewnątrz, zdrowa zewnętrzna warstwa
grubości kilku centymetrów (z której czasem
robiło się np. beczki, cebry lub inne naczynia)
палюнка - wódka (pewnie dlatego, że się
pali)
паля - placek, podpłomyk pieczony
bezpośrednio na płycie pieca kuchennego
паляр - producent wódki
пальок - palec od rękawiczki
пальцак - patyk grubości jednego-dwóch
palców
пальчык - mały palec, paluszek
памува - coś, np. potrawa o konsystencji
niewyraźnej typu „rzadkie ziemniaki puree”
памят - pamięć
памятати - pamiętać
пан - pan
панахыда, панихыда - nabożeństwo za
zmarłych
пандзір - żart. kręgosłup
паник - gatunek ptaka
паниско - panisko
панич - panicz
паношыти ся - panoszyć się
пантарка - ptak domowy
Пантна, Панкна - nazwa wsi
пануваня - panowanie
панувати - panować
панча - paniątko
панькати дакому - przesadnie grzecznie
traktować kogoś, nadużywając słowa „pan”
паперик - papierek
паперйове - papierowe
папір - papier
папірос, цигар - papieros
папортина, папротина - paproć
папрати - paprać
папрач - papracz, ktoś kto paprze, lub psuje
папрыка - papryka
папруля - kobiecy „papracz”
папулі - pulchne policzki
пара - para np. butów
пара - para np. wodna
парада - parada, pokaz
парадна - paradna np. szabla
парадні - paradnie
парадни/й - paradny
парадник - elegant, ktoś kto lubi się popisywać
strojem
парадниця - elegantka, lubiąca się popisywać
strojem, czasem z odcieniem pychy
парадувати - paradować przed kimś
парадувати ся - przechadzać się w czymś ładnym
dla efektu, pysznić się trochę
парене - parzone np. kiełbaski
паренина - karma dla bydła składająca się np.
z sieczki słomianej lub plew – sparzonych ukropem
dla zmiękczenia, z dodatkiem jakiejś paszy treściwej
np. otrąb
парибчыти, парібчыти - być kawalerem, dosł.
„kawalerować”
парити - parzyć
пария - paskudny, nieprzyjemny wąwóz, zarośnięty
cierniem potok, lub inne trudno dostępne miejsce,
czasem o paskudnej wyboistej drodze
парк - park
парник - parnik
паробок - kawaler
парове - parowe
партач - (pol.) partacz
пару - parę
паруваны - pasujący do siebie „jakby od pary”
парунадцет - paręnaście
парфума - perfuma
парха - parch, choroba
парцяне - parciane
пасамунка, басамунка - wstążka
пасвиско - pastwisko
пасіка - pasieka
пасікы - pole, na którym często stawiano ule (?)
пасия - pasja
паска - okrągły chlebek (dawniej duży) do
święcenia na Wielkanoc
паскуда - paskuda
паскуджыня - paskudzenie
паскудити - paskudzić
паскудне - paskudne
паскудник - paskudnik, czasem o wężu
пасмо - pasmo włosów, włókien lnu, konopii,
także nici na motowidle
пасок - pasek
паст - łapka
паста - pasta
пасти - paść
пастыр - pasterz (bardziej uroczyście)
пастырство - pasterstwo
пастувати - pastować
пастух - pastuch
пасуване - pasowane
пасувати - pasować
пасує - pasuje
патыча - chrust, suche (najczęściej) patyki
патычкы - zapałki, też patyczki (malutkie
patyki)
патрошыти - (pol.?) patroszyć
пахати - wąchać
пахне - pachnie
пахняче - pachnące
пацувати/й - pucołowaty
пацуляк - pucołowaty
пацюркы - paciorki, koraliki
паця - świnia
пацятко - prosiak, prosiaczek
пацятина - wieprzowina
пацяче - wieprzowe
пацячыти - świnić
пацькати - paćkać
пачискы, пачіскы - pakuły
пачисне - z pakuł, chodzi o tkaninę z pakuł
пачка - paczka
паша - pasza
пашове - paszowe
пащека - szczęka
пащекатий - ktoś z dużą szczęką
паяц - pajac
певні - pewnie
певнист - pewność
певниця, пивниця, яма - piwnica
певно - pewno
педал'о - pedał
пекар - piekarz
пекарити, пекарювати - być piekarzem
пекарня - piekarnia
пекарювати - być piekarzem
пекєльник - piekielnik
пеклити ся - pieklić się
пекл'о - piekło
пекуще - piekące
пелевен, пелевня - pomieszczenie na plewy
пелевник - mniejsze pomieszczenie na plewy
пеленка - pielucha
пелех - liczba pojedyńcza od „kudły”
пелехати/й - kudłaty, ze zmierzwionymi włosami
пелехы - kudły
пелеш - skudlone włosy
пендрак - pędrak
пенцак - pęcak, jęczmień nie mielony
пергач > мышпергач
пердіти - pierdzieć
перайка - oddzielona część skrzyni шафарні -
na zboże, lub oddzielna część portfela, torby,
przegródka
п(е)ребачыти - przebaczyć
п(е)реберати - przebrać
п(е)ребивати - przeszkadzać, przerywać głośno
rozmowę
п(е)ребити - przebić
п(е)ребрати - przebrać
п(е)реважыти - przeważyć
п(е)реважні - przeważnie
п(е)ревалити (ся) - przewalić (się)
п(е)реварити - przegotować
п(е)ревертати (ся) - przewracać (się)
п(е)ревивати - przewijać
п(е)ревина, провина - przewina
п(е)ревити - przewinąć
п(е)ревлечы - przewlec
п(е)ревлікати - przewlekać
п(е)реганяти - przeganiać
п(е)регнати - przegnać
п(е)регнил'е - przegniłe
п(е)регнити - przegnić
п(е)регорода - przegroda
п(е)регородити - przegrodzić
п(е)реґадати - przegadać
п(е)ред (чымси) - przed (czymś)
перед - przód
п(е)редавати - przekazywać
п(е)редвидіти - przewidzieć
п(е)ре(д)вчера - przedwczoraj
п(е)реділити - przedzielić
передити - wyprzedzać, prowadzić
переднє - przednie
переднє желізо -
передні зубы - przednie zęby
п(е)редостати ся - przedostać się
п(е)редумати - przemyśleć
п(е)режывати - przeżywać
п(е)режыти - przeżyć
п(е)режытя - przeżycie
п(е)режмыкати - przeprać w rękach
п(е)реіхати - przejechać
п(е)ре(й)няти - przejąć
п(е)рейти - przejść (dystans)
п(е)рейти - przejść (o dolegliwości)
п(е)реквинтувати си - wybrzydzać, kaprysić
przebierać w czymś
п(е)рекл'адати - przekładać
п(е)реконати - sprawdzić samemu
п(е)реконати (ся) - przekonać (się)
п(е)рекормити - przekarmić
п(е)рекстити (ся) - przeżegnać (się)
п(е)рел'адуати - przeładować
п(е)рел'амати - przełamać
п(е)релетіти - przelecieć
переліг - pole pozostawione na jakiś czas odłogiem
п(е)релітувати - przelatywać
п(е)реливати - przelewać
п(е)рел'ожыти - przełożyć
п(е)реляти - przelać
п(е)ремалювати - przemalować
п(е)ремарніти - przemarnieć
п(е)ремерзнути - przemarznąć
п(е)реміняти - przemieniać
п(е)ремол'чати - przemilczeć
п(е)ремокнути - przemoknąć
п(е)ремордувати ся - przemęczyć się
п(е)ренести - przenieść
п(е)ренести ся - przenieść się
п(е)реносити - przenosić
п(е)ре(о)блечы (ся) - przebrać (się)
п(е)репасати ся - przepasać się
п(е)репечы - przepiec, przegrzać (np. o słońcu
przez czapkę)
перепівка - przepiórka
п(е)репивати - przepijać
п(е)репинати - przepinać, przypinać w inne
miejsce
п(е)репис - przepis, przepisanie na inną osobę
п(е)реписати - przepisać
п(е)репустити - przepuścić
п(е)реп(н)яти - przepiąć
п(е)рераб(л)яти - przerabiać
п(е)реридити, п(е)рерідити - przerzedzić
п(е)реризати, п(е)рерізати - przerżnąć
п(е)реробити - przerobić
п(е)рероб(л)ене - przerobione
п(е)рероснути - przerosnąć
п(е)рерости - przerosnąć
п(е)рерубати - przerąbać
п(е)ресаджати - przesadzać
п(е)ресадити - przesadzić
п(е)реселенці - przesiedleńcy
п(е)реселити (ся) - przesiedlić (się)
п(е)ресідити - przesiedzieć
п(е)ресіяти - przesiać
п(е)ресилити ся - przesilić się
п(е)рескочыти - przeskoczyć
п(е)ресолити - przesolić
п(е)рестати - przestać
п(е)рестроіти - przestroić
п(е)рестуда - przeziębienie
п(е)рестудити (ся) - przeziębić (się)
п(е)ретечы - przeciec
п(е)ретігати - przeciągać
п(е)ретинати - przecinać
п(е)ретрясти - przetrząść
п(е)ретяг - przeciąg
п(е)ретяти - przeciąć
п(е)рехвалити - przechwalić
п(е)рехворити - przechorować
п(е)рехід - przejście
п(е)рехідне - przejściowe
п(е)реховати - przechować
п(е)реходити - przechodzić
п(е)реходити ся - spacerować
п(е)реходити хвороту - przechodzić chorobę
п(е)рехрестити ся - przeżegnać się
п(е)рехресьця, п(е)рехрестя - skrzyżowanie
п(е)рецідити - przecedzić
п(е)речесати - przeczesać
перина - pierzyna
перко - piórko
перлик - młotek okrągły, kilkukilowy
перлинка - perełka
перлисте - perliste
перлити ся - perlić się
пернадель, пырнадель - giez, a raczej jego larwa
перо - pióro
перогы, пірогы - pierogi
перон - peron
перс, груд - pierś
перст - scs palec (stąd перстін, (персьцін) і
наперсток)
персьцін, перстін - pierścień
перун - piorun
перуняче - pioruńskie
перуньскє - pioruńskie
перхати - fruwać
перхач - „fruwacz”
перши/й - pierwszy
перше - pierwsze
першеньство - pierwszeństwo
пес - pies
песик, псик - piesek
пестити - pieścić
пестити ся - pieścić się, cackać się z samym sobą
пестрак - pieg
пестракувати/й - piegowaty
петривка - post przed św. Piotra i Pawła
Петро - imię męskie
петрушка - pietruszka
пец - piec
пецина - spieczona glina z pieca
печене - pieczone
печенина - pieczyste
печеня - pieczeń
печинка, печінка - wątroba
печы - piec np. chleb
печы - piec np. po oparzeniu
печыня - pieczenie chleba, lub pieczenie po oparzeniu
пещыня - pieszczenie
піввозя - półwozie (przednie lub tylne) połączone zworą (свора)
півдруга, півтора - półtora
півкірцівка, півкірцивка - beczka
półkwartowa (50 kg ?)
півнич, північ - północ
півничне - północne
півосма - siedem i pół
півперек - poprzew
півперека - ktoś/coś stający w poprzek w przen.
zawada, przeszkadzacz, kłótnik, півперека сьвіта
ktoś będący na przekór światu, wieczny na „nie”
півперечыти - zaprzeczać
півпята - cztery i pół
півсема - sześć i pół
півтретя - dwa i pół
півтораста - półtorej setki
півчетверта - trzy i pół
півшеста - pięć i pół
під - pod
під - strych
підберати - podbierać np. zboże po kosie i wiązać w snopki
підбивати - podbijać
підбити - podbić
підбитка - podbitka
підбитя - podbicie np. piłki
підбитя - górna część sklepienia stopy, mówiło
się o wysokim lub niskim podbiciu
підважыти - podważyć, często w znaczeniu
użyć dźwigni w celu uniesienia/ruszenia czegoś
bardzo ciężkiego
підвезти - podwieźć
підвечырок - podwieczorek
підвигнути - podnieść, dźwignąć, podźwignąć
підвязати - podwiązać
підвязка - podwiązka
підгартати - podgarniać np. ziemniaki
w rzędach
підгрызати - podgryzać
підґарлиця - podgardle
підґарля - podgardle
піддавати - poddawać
піддани/й - poddany
піддати (ся) - poddać się
підзерати - podglądać
піди(й)ти, підыйти - podejść
підкашати - podkaszać np. żeby zrobić miejsce
dla kosiarki
підкл'адати - podkładać
підкл'асти - podkłaść
підкова - podkowa
підкопати - podkopać
підкопнути - podkopnąć
підкопувати - podkopywać
підкосити - podkosić
підкрасти - podkraść
підкреслити, підкрислити - podkreślić
підкрутити - podkręcić
підкрутити - nastawić głośniej np. radio
підкручати - podkręcać
підл'амати - podłamać
підл'е - podłe
підливати - podlewać
підл'и/й - podły
підл'ога, дылі, дылины - podłoga
підл'ожыти - podłożyć
підляти - podlać
підмуривка - podmurówka
підмурок - fundament
підмурувати - podmurować
піднести, двигнути - podnieść
підносити, двигати - podnosić
підобрати - podebrać
підовж - на підовж wzdłuż
підогнути - podgiąć
підойма - część drewnianego wozu
підорати - podorać
підорвати - poderwać
підострити - podostrzyć
підосхнути - podeschnąć
підошва - podeszwa
підпалити - podpalić
підпалювати - podpalać
підпаляч - podpalacz
підпальча - placek, podpłomyk
підпаска - podpaska
підпенькы - podpieńki
підперати - podpierać
підперач - drąg do podpierania czegoś (np. хыжы która się chyli)
підпертя - podparcie
підпечы - podpiec
підпинати - podpinać
підпинка - podpinka
підпис - podpis
підписати - podpisać
підписувати - podpisywać
підпити/й - podpity, podchmielony
підпити ся - podchmielić sobie
підповід - podpowiedź
підповідати - podpowiadać
підпол'уденча, підпол'уденок - drugie śniadanie
підп(н)яти - podpiąć
підраб(л)яти - podrabiać
підрастати - podrastać
підризати, підрізати - poderżnąć np. drzewo
підризувати, підрізувати - podrzynać
підрывати - podrywać
підроснути, підрости - podrosnąć
підрубати - podrąbać
підсыпати - podsypać
підсохнути - podeschnąć
підставити - podstawić
підставка - podstawka
підставяти - podstawiać
підступити - podstąpić (o krok)
підступні, підступно - podstępnie
підсьвічник - świecznik, lub stojak na świece
підтечы - podciec, podcieknąć
підтігати - podciągać
підтікати - podciekać
підтинати - podcinać
підтримати - podtrzymać
підтягнути - podciągnąć
підтяти - podciąć
підязка, підвязка - podwiązka
підъімати - podłapać
пізне - późne
пізніжше, пізнійше - później
пізнити - późnić
пізно - późno
пізняво - późnawo
пізриня, пізріня - spojrzenie
пізрити, пізріти - spojrzeć
піл' - pół
піл'возя - półwozie
піл'кішкы - niskie drabinki do wozu zamiast
desek, lub drabin, plecione jak kosz
піл'коля - półkole
піл'кулька - część drewnianego wozu podpierająca kłonicę (?)
піл'тина - połówka jodły rozszczepionej na pół
пімста - pomsta, zemsta
пімстити (ся) - pomścić, zemścić się
піна - piana
пінити (ся) - pienić się
піняз - pieniądz
піняче - pieniące
пінливе - skłonne do pienienia
піпхнути - popchnąć
піриг, періг - pieróg
пірвати - porwać (pochwycić i uciec)
пірити ся - pierzyć się
пірняч - o bardzo ostrym drażniącym zapachu
пірняче - coś o ostrym drażniącym zapachu
піря - pierze
піскове - piaskowe
пісок - piasek
піст - post
піти - pójść
пі(л')торак - przędziwo mające 30 pasem na
półtora łokcia
пічніти - pęcznieć
піше - pieszo
пішкы - pieszkiem, pieszo
піщане - piaskowe
піщыско - wielki piasek
пявка - pijawka
пивниця, яма - piwnica
пиво - piwo
пил'а - piła
пилити - pilić
пил'ка - piłka do gry
пил'ка - piłka do rżnięcia np. drewna
пильник - pilnik
пильно, скоро - szybko
пильнувати - pilnować
писак - pisak
писаня - pisanie
писар - pisarz
писарство - pisarstwo
писарювати - być pisarzem (raczej
gromadzkim)
писати - pisać
писем, писен - pieśń (podniosła lub cerkiewna)
писк - pisk
пискати - piskać
пискливе - piskliwe
писмо - pismo
пити - pić
питя - picie
пищал'ка - piszczałka
пищати - piszczeć
пищок, свисток - gwizdek
пияк - pijak
пияк - grdyka, przełyk
пияньство - pijaństwo
пиячыско - wielki pijak
пиячка - pijaczka
пык - pyk (z fajki)
пырдель - żart. tyłek
пырденя/тко - j.w. zdrobniale
пырий - perz
пыркій - zadarty (nos)
пырскати - pryskać
пырщ - pryszcz
пырщати - pryskać
пырщати/й - pryszczaty
пыск - pysk
пысканя - pyskata kobieta
пыскати/й - pyskaty ktoś
пыскувати - pyskować
пл'авати, пл'ывати - pływać
пл'авач - pływak
пл'ай - przełaj
пл'акати - płakać
пл'акса - beksa
пл'аксиве - płaczliwe
пл'анне - marne
пл'анник - ktoś nic nie wart
пл'анниця - marna ziemia
пл'анно - słabo, marnie, licho
пл'ань - b. marny
пл'атити - płacić
пл'атов - płatew
пл'ахта - prześcieradło, płachta
пл'ач - płacz
пл'ачыня - płacenie
пл'ачка - płaczka
пл'ачливо - płaczliwie
пл'ашанкы - małe sanki zbite z desek
пл'ашанниця, пл'ащенниця - całun
przedstawiający Chrystusa złożonego do grobu,
stosowany w Cerkwi podczas wielkanocnych
nabożeństw
плекати - karmić piersią lub pielęgnować
племено - plemię
племінне - plemienne
племінник - współplemiennik
плести - pleść
плетене - plecione
плетіня - plecenie
плеткар/ка - plotkarka
плетянка - plecionka
плечати/й - ktoś o szerokich plecach
плечы - plecy
пл'іт - płot
плічка - karczek w bluzce lub koszuli
плисканка - ser zawinięty w płótno i przyciśnięty
czymś ciężkim - robi się płaski
пл'ывак - pływak
пл'ываня - pływanie
пл'ывати - pływać
пл'ывацкє - pływackie
пл'ын - płyn
пл'ынне - płynne
пл'ынути - płynąć
пл'ыта - płyta
пл'ытисьо, пл'ытицько - płyciutko
пл'ытко - płytko
П(л')овая - imię krowy płowej maści
пл'ови/й - płowy
плод, плід - płód
пл'одити - płodzić
пл'от, пл'іт - płot
п(л')уг - pług
пляма - plama
плямате - plamiaste
плямити - plamić
плян - plan
плянтати - plątać
плянтати ся - plątać się
плянтро, шток - piętro
плянтрувати - piętrować, układać piętrowo
плянувати - planować
плясканка > плисканка
пляскате - płaskie
пляц - plac, miejsce
пняк - pniak, pieniek (czasem o resztce zęba trzonowego)
пняк - rodzina pszczela
пнячыско - wielki pniak
пнячок - pieniek
по - po
побабрати (ся) - upaprać (się)
побавити ся - pobawić się
побесідувати - porozmawiać, pogadać
побивач - pobijacz, przyrząd do pobijania
podczas zakładania obręczy na beczki
побити - pobić
побити/й - pobity
побожни/й - pobożny
поборонити - pobronować
поборонити - pobronić
побороти - zwyciężyć
побости - pobóść
побрати - pobrać
побрудити - pobrudzić
побудити - pobudzić
побудувати - pobudować
повага - powaga
поважаня - poważanie
поважыти ся - poważyć się
повал'а - sufit, powała
поваляти - pobrudzić
поваляти - poprzewracać
повалькати - utoczyć wałeczek z ciasta plasteliny
повбивати - powbijać
повдівати - powkładać (o odzieży)
повдыхати - powdychać (np. inhalację lub świeże powietrze
повезти - powieźć
повекшати - powiększać
повекшыня - powiększenie
повекшыти - powiększyć
поверене - popaczone
повересл'о - powrósło
поверити ся - popaczyć się
поверха - po wierzchu, na wierzchu
поверх чогоси - na wierzchu, po wierzchu czegoś
повести - powieść, poprowadzić
повести ся - powieść się
повідати - powiadać, mówić
повіджыня - powiedzenie
повій - powój
повікы, клипачкы, клипайкы - powieki
повінь - powódź
повісмо - włókno lnu, oczyszczone z paździerza
повісти - powiedzieć
повітря - powietrze
повішати - powieszać (np. bieliznę na sznurze)
повивати - powijać, owijać noworodka w pieluchy
повивачы - powijaki
повити - powić
повыбивати - powybijać
повывертати - powywracać
повывішати - powywieszać
повыгынати - powyginać
повыдавати - powydawać
повынимати - powyjmować
повыносити - powynosić
повыризувати - powyrzynać, powycinać
повытерати - powycierać
повытігати - powyciągać
повытинати - powycinać
повказувати - pokazać, popokazywać
повлечы - powlec
повлікати - powlekać (np. nogą)
повлікач -
повливати - powlewać
повне - pełne
повно - pełno
повня - pełnia
повпинати - powpinać
повризувати, поврізувати - pourzynać, poucinać
повставяти - powstawiać
повстыдати - powstydzić
повтаряти - powtarzać
повтерати - powycierać
повтинати - poucinać
повх -
повчыти - pouczyć
повчувати - pouczać
повязати - powiązać
повязины - obrzęd powiązywania Panny Młodej
повяс - pas, talia
погаджати ся - godzić się z czymś
ноганство, язычництво - pogaństwo
поганяч - poganiacz
поганьбити - pohańbić
погарик - pucharek, większy kieliszek
погармиґувати ся - pobiegać w różnych
gwałtownie zmieniających się kierunkach z głośnym
chrząkaniem (o prosiętach na wybiegu) czasem w
odniesieniu do hałaśliwych zabaw (wygłupów)
młodzieży
погынаве, жываве - giętkie
погынати - zginać coś giętkiego
погынцати ся - pobawić się z dzieckiem powygłupiać
погынути - poginąć
погл'адити - pogładzić
погл'адити - oddzielić paździerze od lnu
погл'аскати - pogłaskać
поглядати - poszukać
погнати - pognać
погнівати ся - pogniewać się
погнити - pognić
погнобити - pognębić
погноіти - pognoić
погода, хвиля - pogoda
погодити (ся) - pogodzić się
погойдати (ся) - pokołysać (się)
погорбити ся - zgarbić się, pogarbić się
погоринец, погорінец - pogorzelec
погориско - pogorzelisko
пограбати - pograbić
пограбкы - zgrabki, resztki zagrabione
пограйка - mała zabawa, np. z jednym
instrumentem lub przy gramofonie wzgl.
magnetof.
погранича - pogranicze
пограничник - żołnierz straży (służby)
granicznej
пограти - pograć
погребати, погребсти - pogrzebać (np.
w ziemi)
погребове - pogrzebowe
погребсти - pogrzebać
погриб, погріб, похорон - pogrzeb
погрибач - pogrzebacz
погрозити - pogrozić
погубити - pogubić, doprowadzić do zguby
погуляти - potańczyć, pohulać
погуйцкати - poszczuć psa
погуркати - pohurgotać, lub pomasować
niedelikatnie
погуцяти - dzieć. pokołysać
поґадати - pogadać, porozmawiać
под - chodź
подабати ся - podobać się
подавати - podawać
подармувати - poobijać się nic nie robiąc
подарувати - podarować
(по)дарунок - podarunek
подати - podać
подати ся на дакого - wdać się w kogoś,
być podobnym do kogoś
подвіря - podwórze
подворец - podwórze
поденок - sufit w stajni
подерте - podarte (np. spodnie)
подерти - podrzeć, też zniszczyć np. odzież
поділ' - podział
поділити - podzielić
подільне - podzielne
подія - wydarzenie
подышор, подышір - kredens kuchenny
подле, под ле, по-ле - chodź no „поле гев”
chodź no tu
подовгасте - podłużne
подовок, подивок - podołek
подоляти - podołać
подорож - podróż
подорожати - podrożeć
подорожнє - podróżne
подорожни/й - podróżny
подорожувати - podróżować
подумати - pomyśleć
подуркати - postukać
подусити - podusić
подути - powiać
подушен(ь)ство - żałobne nabożeństwo
za dusze
подяка - podzięka
подякуваня - podziękowanie
подякувати - podziękować
поезия - poezja
поет(а) - poeta
поетычне - poetyczne
поєдинчи/й - pojedynczy
поєдинчо - pojedynczo
поєднаня - pojednanie
поєднати - pojednać
пожал'увати - pożałować czegoś
пожал'увати - użalić się nad kimś
пожар - pożar
пожартувати - pożartować
пожегнати, попращати - pożegnać
пожерти - pogryźć np. kogoś przez psa
пожерти/й - pogryziony np. przez psa
пожертвувати - ofiarować
пожычар - pożyczający
пожычати - pożyczać
пожычыти - pożyczyć
пожычка - pożyczka
пожовтяве - żółtawe
поза - poza (czymś)
поза - poza (pozować)
позабивати - pozabijać
позабывати - pozapominać
позаганяти - pozaganiać
позагыбати - poginąć
позагынати - pozaginać
позадувати - pozdmuchiwać
позаперати - pozamykać
позапыхати - pozapychać
позарани - pojutrze
позарастати - pozarastać
позаризувати, позарізувати - pozarzynać
позберати - pozbierać
позберати ся - pozbierać się, ubrać się
позбывати ся - pozbywać się
позваляти - pozwalać
позваляти, позвалювати - pozrzucać, pozwalać
позвертати - powywracać, poprzewracać
позвивати - pozwijać
позволити - pozwolić
позганяти - pozganiać
позгартати - pozgarniać
поздерати - pozdzierać
позерати - spoglądać
позир - spojrzenie
позир - uwaga (дай там позир – uważaj tam)
позл'ачати - pozłacać
позл'отити - pozłocić
позл'отка - pozłotka
позл'очене - pozłocone
позміняти - pozmieniać
познавати - poznawać kogoś na ulicy
познавати - coś nowego
познайомити ся - poznajomić się
познати - poznać
позначыти - poznaczyć, poznakować
познимати - pozdejmować
позносити - poznosić
поімати - połapać
поісти - pojeść, pozjadać
поіти - poić
поіхати - pojechać
покаляти - pokalać
покаль - dopóki
покаяти ся - pokajać się
покірни/й - pokorny
покывати - pokiwać
покыдати - pokapać z łyżki
покыршыти - pokruszyć
покл'адати - robić podorywkę, płytką jesienną orkę
покл'аняти ся - pokłaniać się
поклиіти - pokleić
покликати - powołać
покля - dopóty, dotąd
покорити дакого - podporządkować sobie
kogoś
покраяти - pokrajać, pokroić
покос - pokos
покривити - pokrzywić
покрив(л)ене - pokrzywione
покричати - pokrzyczeć
покрывал'о, вкрывал'о - pokrowiec,
przykrycie
покрыти - pokryć
Покровы - Swięto u Wschodnich Chrześcijan
покропити - pokropić
покрутити - pokręcić coś lub czymś
покрутити ся - pokręcić się (np. po domu)
покручене - pokręcone
покус, по кус - po trochę
покуса - pokusa
покута - pokuta
пол'азити - połazić
пол'азник - kolędnik na Boże Narodzenie.
U Łemków kolędowało się także na święto
Jordanu (Выдофчы) i wówczas kolędnik
nazywał się > щедрак
пол'амати - połamać
пол'атати - połatać
поле, под ле - chodź no
полегота - ulga w czymś dolegliwym
поледивка, поледиця - gołoledź
поледиця > поледивка
полекшати - zmniejszyć ciężar, dolegliwość
поліг - połóg
полізти - poleźć
поліпити - polepić
поліпы - polipy
поліпшати - polepszać
поліпшати ся - o poprawieniu się stanu zdrowia
stopy życiowej itp
поливати - polewać
поливка - polewka
полизати - polizać
полиця - półka (raczej duża)
поличка - półka, półeczka
полишати - pozostawiać
пол'ын - piołun
полк - pułk
полковник - pułkownik
пол'ова - plewy
по(л')овина - połowa
пол'овчык - mały płowy ptaszek, podobno
gnieździ się na jałowcach
пол'огі/й - płaski, używane jednak w odniesieniu
do górskiego krajobrazu, np. пол'ога гора to góra
z płaskim wierzchołkiem
пол'ожына - płaskowyż
пол'ожысти/й - płaskawy
пол'ожыти - położyć
пол'окати - płukać
пол'омін - płomień
пол'омінне - płomienne
пол'онина - połonina
пол'онь > пол'ын - piołun
пол'ос > пас - pas
пол'отенце - płócienko, cienkie lub mały
kawałek
пол'оти - plewić
пол'отно - płótno
пол'отняне - płócienne
пол'уденок - posiłek spożywany w południe.
Odpowiednik „lunchu” na Zachodzie. W czasach
gdy wstawało się do pracy o 4-5-tej rano to
w południe akurat wypadało około 8 godzin pracy
пол'удне - południe
пол'уднувати - jeść posiłek południowy
пол'удньове - południowe
полюбити - polubić
полюваня - polowanie
полювати - polować
полювач - mysliwy
поляна - polana
поляти - polać
Полячивя - pejoratywne określenie Polaków
полячыти ся - polonizować się
польовий - polny
польовы роботы - prace w polu
польоптати - полюштати - ubłocić się
помагати - pomagać
помазати - pomazać
помаленкы - pomaleńku, pomalutku
помастити - pomaścić
помахати - pomachać
помаціці - pomaluteńku
помедже - pomiędzy
помел'о - rodzaj miotły z jedliny
помервити - pomierzwić
пометати - porzucać
поміряти - pomierzyć
поміст - podłoga w stajni
поміч - pomoc
помішати - pomieszać
помил'уваня - zmiłowanie
помил'увати - zmiłować się
поминяти - pomijać
помирити (ся) - pogodzić się
помыток - ścierka do garnków
помышлюнок - pomyślunek
помолити ся - pomodlić się
помол'оджувати ся - pokrywać się
drobniutkimi chmurkami niczym welonem
(o niebie)
помордувати - pomordować
поморока - ciemno od chmur, lub o zmierzchu
помост - pomost
помочы - pomóc
помпа - pompa
помпы - pumpy, bufiaste krótkie spodnie
zapinane na guziki pod kolanami
помпувати - pompować
понабивати - ponabijać
понав(л)яти - ponawiać
понагляти - ponaglać
понагляти ся - spieszyć się
понад - ponad
понадто - ponadto
Понайбі - pozdrowienie o nie znanym już
Pochodzeniu. Być może od Подай Бог lub od
Помагай Бог. Prawdopodobnie było używane
jako uniwersalne pozdrowienie na każdą okazję
(trzeba tu pamiętać że u Łemków Pan Bóg to
Пан Біг)
понедільок - poniedziałek
понєхати - zostawić, poniechać
понібя - podniebienie
понижати - poniżać
пониже - poniżej
понова - ponowa, świeży śnieg
поновити - ponowić
поносити - ponosić
понурити ся - zachmurzyć się (o człowieku)
opuścić głowę i spoglądać spode łba
понюхати - powąchać
понятя - pojęcie
пообдерати - poobdzierać
пообкл'адати - poobkładać
пообкусувати - poobgryzać
пообризувати - poobrzynać
пообставяти - poobstawiać
поовивати - poowijać
пообзерати - pooglądać
пообзыряти - pomacać, podotykać
пооддавати - pooddawać
поодділяти - pooddzielać
поорати - poorać
поострити - poostrzyć (np. kosę)
поотверати - pootwierać
поп, піп - ukr. pop, u Łemków słowo nie
używane spotykało się єґомосьць, отец,
сьващенник, ксьондз
попадати - popadać
попажерити - podrapać
попалити - popalić
попапрати - popaprać
попасти - popaść (troszkę krowy, owce)
попацячыти - popsuć, poświnić
попел' - popiół
попелиця, попелюх - łupież
попельник - popielnik
попер - pieprz
попередити - poprzedzić
попереднє - poprzednie
поперник, поперниця - pieprzniczka, pojemnik
na pieprz
поперхливи/й - narwany, popędliwy, lubiący się
gniewać
попечене - poparzone miejsce (przez coś gorącego
ale suchego)
попід - pod
пописати - popisać
попити - popić, podchmielić sobie
попити - popić np. lekarstwo
попырскати - popryskać
попыртани/й - „porąbany” głupi i narwany
попыхати - popychać
поплекати - pokarmić piersią
поплета - pleciuga
поплітати - pleść co ślina na język przyniesie,
gadać bzdury, głupoty
поплювати - popluć (np. w ręce)
поплямити - poplamić
поплянтати - poplątać
поправа - poprawa
поправити - poprawić
поправ(л)яти - poprawiać
поправді, по правді - zgodnie z prawdą
попрати - poprać
попращати (ся) -pożegnać (się)
попрене - pieprzone
поприбувати, попрібувати - popróbować
попри - przy попри тым przy tym
поприти - pieprzyć (posypywać pieprzem)
попрйова мята - mięta pieprzowa
попросити - poprosić
попустити - popuścić
попхати - popchać
пора - pora
порада - porada
порадити - poradzić
порадувати ся - poradować się
поражати - porażać
поразити - porazić
пораіти - życzliwie podpowiedzieć, nastręczyć
(bez pejoratywnego znaczenia
jakie słowo to ma w języku polskim), poradzić,
порамотати - połamać, potłuc, pogruchotać
поранити - poranić
порастати - porastać
порахувати - policzyć
порахунок - porachunek
порепчыти - poryć w ziemi, pokopać mocno
(czasem bezładnie)
пориг - próg
поригати ся - porzygać się
порид, порід - poród
порижнити, поріжнити - poróżnić
поризати, порізати - porżnąć (np. drewno na opał)
поризбити, порізбити - porzeźbić
порычати ся - poryczeć się, popłakać się
поробити - porobić
порода - gatunek, odmiana
породинены - spokrewnieni
породити - porodzić, w scs zrodzić
порожнеча - próżnia
порожнє - próżne, puste
порок - wada, defekt, skaza, stąd непорочна bez skazy
пороніня - poronienie
поронити - poronić
поросна - prośna (locha)
поросити ся - prosić się (mieć prosięta)
пороснене - porośnięte
пороснути - porosnąć
пороти - pruć
порох - pył, proch
порохно - próchno
порохняве - spróchniałe
порохнявка - próchnica
порошок - proszek
порплиця - część żaren, też łupież
порпліт - lupież
порт - kawałek płótna zarzucany na plecy
przez kobiety, coś w kształcie obrusa
порубати - porąbać
поруйнувати - porujnować
поруча - poręcz
поруыти - poręczyć
порушати - poruszać
порушыти - poruszyć
порцеляна - porcelana
порция - porcja, kielich
порцийка - kieliszek
поряд - за поряд wg kolejności
порядні - porządnie
порядни/й - porządny
порядок - porządek
порядочні - wg. porządku, kolejności
поряндати - porwać na ścierki
посада - posada
посадити - posadzić
поселенец - osiedleniec
поселити (ся) - osiedlić (się)
посестра - siostrzenica ?
посідити - posiedzieć
посікати - posiakać, posiec
посічы - posiec
посіяти - posiać
посикати (ся) - posikać (się)
посиляти ся - jeść na siłę, bez apetytu
lub bawić się jedzeniem
посыл'ати - posyłać
посыпати - posypać
поскл'адати - poskładać
посклияти - posklejać
поскрибка - mała skrobaczka do
oczyszczania dzieży z resztek ciasta
поскручати - poskręcać
поскубсти - poskubać
посл'анец - posłaniec
послебодити - poluzować
послинити - poślinić
посл'ухати - posłuchać
посл'ушеньство - posłuszeństwo
посл'ушни/й - posłuszny
посмакувати - posmakować
посмаркати ся - posmarkać się
посмарувати - posmarować
посмолити - posmolić
посмотрити - popatrzeć
посмутніти - posmutnieć
посолити - posolić
поспати - pospać
постав - postaw (sukna)
поставити - postawić
поставити серст - zjeżyć sierść
поставник - wielka świeczka lub duży
stojący świecznik przed obrazami w cerkwi
постелити - posłać
постепенно - stopniowo
постивка, постівка - pokos trawy
постіль, посьціль - łóżko, pościel
постілька - prycza, wyrko
постояти - postać
пострашыти - postraszyć
постричы - postrzyc (np. owce)
постружниця, буртниця - belka z bruzdą
do spływu gnojówki w stajni
поступок - postępek
посувати - posuwać
посудити - posądzić
посунути - posunąć
посходити - powschodzić (o posianych roślinach)
посходити ся - poschodzić się, zejść się
посьватити - poświęcić
посьватити ся - poświęcić się
посьвачыня - poświęcenie
посьціль - pościel, łóżko
потаж - nawóz z popiołu
потакувати - potakiwać
потверджыня - potwierdzenie
потвердити - potwierdzić
потвір - potwór
потвора - potwór
потворне - potworne
потемри, по темри - po ciemku
потемрити ся - ściemniać się
потепліти - ocieplić się
потерпіти - pocierpieć
потігати - pociągać
потім, потим - potem
потіха - pociecha
потішати - pocieszać
потіщыня - pocieszenie
потик, потік - potok, mała górska rzeczka
потим, потім - potem
по тихы - po cichu
потовчы - potłuc
потовчы ся - potłuc się
поток, потик - potok
поторгати - potargać
поторгувати ся - potargować się
потратити - pogubić (coś)
потрафити - potrafić
потреба - potrzeba
потрибне, потрібне - potrzebne
потрибувати, потрібувати - potrzebować
потримати - potrzymać
потрискане, потріскане - popękane, potrzaskane
потроіти - potroić
потрущыти - pokruszyć (głównie w
odniesieniu do kłosów zboża)
потрясани/й - rodzaj tańca
потряска - j.w.
потрясти - potrząść
потужыти - wzmocnić, np. gdy mocno
dokręconą śrubę należy dokręcić jeszcze
potężniej
потужне - mocne, potężne, wzmocnione
поумыкати - poodsuwać na boki, pousuwać np. z przejścia
поусувати - pousuwać
пофарбити - pofarbować
пофафрындити - potargać na strzępy, podrzeć na pasma
похвал'а - pochwała
похвалити - pochwalić
похвальне - pochwalne
похворити, похворіти - zachorować, pochorować się
похылити (ся) - pochylić (się)
похыхму - po kryjomu
похлібяти - pochlebiać
похлипати - pochlipać, popić małymi łyczkami
похлюпати - pochlupać np. dla sprawdzenia
czy coś jest w zamkniętym naczyniu
похляпати - pochlapać
похмарно - pochmurno
поховати - pochować jakieś rzeczy
поховати - pochować kogoś, pogrzebać
поховзнути ся - pośliznąć się
походжыня - pochodzenie
походиста гора - góra o łagodnych zboczach
(po której dobrze się chodzi)
походити - pochodzić (sobie)
походити - pochodzić (skądś)
похорон, погриб - pogrzeb
похоронити - pogrzebać, pochować
похребт - grzbiet
похребтина - mięso z grzbietu: schab, polędwica
поціл'увати - pocałować
поцикати (ся) - posikać (się)
поювувати > поціл'увати
почарувати - poczarować
початок - początek
почервеніти - zaczerwienić się
почесати (ся) - poczesać (się)
почесне - honorowe
почкати - poczekać
почкы - nerki
почорняви/й - ciemny, „czarniawy”
почта - poczta
почтове - pocztowe
почтяр - poczciarz, pracownik poczty
почути - usłyszeć
почути - poczuć
почутя - poczucie
почухати - potrzeć, pomasować
пошана - szacunek
пошанувати - poszanować
пошыряти - poszerzać
пошкодити - zaszkodzić
пошкодувати - poszkodować
пошкрібок - mały ptaszek, по поли шкрібкат
пошкрябати - poskrobać
пошлід - poślad
пошлідити - śledzić, pójść po śladach, wyśledzić
пошлякувати - wyśledzić, wpaść na ślad
пошпортати - podłubać, poszperać
пошпотити ся - potknąć się
пощыпати - porąbać drwa na polana, lub szczapy
do palenia
пра - pra
прабаба - prababcia
правак - ktoś posługujący się prawą ręka por.
лівак
правда - prawda
правдиве - prawdziwe
правдивіст - prawdziwość
правдиво - prawdziwie
праве - prawe
праведник - sprawiedliwy, nazwa osób które
osiągnęły świętość przebywając wśród ludzi, w
warunkach życia powszedniego
праведно - sprawiedliwie, zgodnie z poczuciem
sprawiedliwości
праві - prawie
праві - właśnie, dopiero праві єм пришол'
właśnie przyszedłem
праві добре - w sam raz dobre, jak w sam raz
прави/й - prawy
правил'а - prawidła, reguły
правил'а - prawidła szewskie na buty
право - prawo
правнук - prawnuk
прагніня - pragnienie
прагнути - pragnąć
продідо - pradziadek
пражене - prażone
праживнк - ziele żółto kwitnące
пражыти - prażyć
праз(д)ник, сьвато - scs święto
праз(д)нувати, сьваткувати - scs świętować
прайник - kijanka do prania na rzeczce, potoku
практыка - praktyka, doświadczenie
практыкант - praktykant
практыкувати - praktykować
пралька - pralka
праменисти/й - promienisty, też włóknisty
прамено - promień (np. słońca), lub włókno
np. konopii
праня - pranie
прайник - krótka drewniana deska z rękojeścią
do prania na potoku, lub rzece
прапор, фана - sztandar, flaga
прапорец - proporzec
прапорец - bukiet ze sztucznych kwiatów, jako
wyróżnik Marszałka na weselu
прапорщык - człowiek niosący, dzierżący
sztandar, chorąży
прас - żelazko
прасувати - prasować
прати - prać
праца, робота - praca
прачка - praczka
превчера - przedwczoraj
превчерашнє - przedwczorajsze
прегнати - przegnać
предавати - przekazywać
пред, перед (чымси) - przed (czymś)
преднивок, доновинкы - przednówek
през - przez
пре(й)няти - przejąć
премилени/й - przemiły
преспаниця, преспанка - panna z dzieckiem
преспанка, копыл'ка - panna z dzieckiem
преспати ся - zajść w ciążę będąc panną
претак, решето - przetak, rzeszoto
префынкати - przemarnieć
прнці, прецінь - przecież
прецідити - przecedzić
преціж, преця - przecież
преця - przecież
пречыкнути ся - przerwać się (o jakimś
tworzywie np. skórze w której był otworek
i został przecięty przez mocną nić, drut, rzemyk itp.)
пречыста - przeczysta (w odniesieniu do Matki Boskiej)
пречыстити - przeczyścić
пречудове - przecudne
пречухати - przetrzeć (o materiale, skórze)
прешмарити - przerzucić
прей(н)яти - przejąć
преяти (ся) - przejąć (się)
при - przy
приберати - przybierać (brać po trochę)
приберати - przyozdabiać, też ubierać ozdobnie
приберати - przybierać pozę
прибити - przybić
прибыти - przybyć
прибувати, прібувати - próbować
приваджувати - przyczepiać
привадити - przyczepić
привалити - przywalić
привезти - przywieźć
привезти ся - przyjechać, dosł. przywieźć siebie
(co raczej znaczy że ktoś nas przywiózł)
привести - przywieść
привіз - przywóz
привитаня - przywitanie
привитати ся - przywitać się
привлечы - przywlec
приводити - przywodzić
привчыти - przyuczyć
привязати - przywiązać
пригартати - przygarniać
пригварка - przymówka (?)
пригорнути - przygarnąć
пригорщ - przygarść
приґвамчыти - przygnieść, przytłamsić
придавати - przydawać czegoś
придавати ся - przydawać się
придане > приданяне
приданяне, приданчане - goście weselni
odwiedzający w pierwszy dzień po weselu pannę
młodą, wg innych informacji pana młodego
придати ся - przydać się
придатне - przydatne
придбати - przydbać, zadbać sobie o coś
придерте - przydarte, przyniszczone
придусити - przydusić
призабыти - przyzapomnieć
приздобити - przyzdobić
призелени/й - zielonkawy
призерал'о - lustro, zwierciadło
призерати ся - przyglądać się
признаня - przyznania
признати ся - przyznać się
призначыти - przeznaczyć
призрити ся - przyjrzeć się
при(й)няти - przyjąć
при(й)нятя - przyjęcie
при(й)ти - przyjść
прикл'ад - przykład
прикл'адати - przykładać
прикл'асти - przyłożyć
приклиіти - przykleić
прикликати - przywołać
приклякнути - przyklęknąć
прикоротити - ukrócić, przykrócić
прикра гора - stroma góra, na którą „przykro” się idzie
прикре - przykre
прикрист - przykrość
прикрывати (ся) - przykrywać (się)
прикрыти - przykryć
прикро - przykro
прикурити ся - przypalić się lekko (np. o
mleku przegotowywanym)
прикусити - przygryźć
прилетіти - przylecieć
приліпити - przylepić
прилітувати - przylatywać
прилив - powódź
приливати - dolewać
прил'ожыти - przyłożyć
прилячы - przycisnąć swoim ciężarem ciała (leżąc)
примал'е - przymałe
примерзнене - przymarznięte
примерзнути - przymarznąć
примір - przykład
приморозити - przymrozić
приморозок - przymrozek
приморочени/й - lekko zamroczony
принаймі - przynajmniej
принести - przynieść
принимати - przyjmować
приносити - przynosić
приодівок - przyodziewek
приодіти - przyodziać
припавузити - przyłożyć drągiem > павуз
припасати - przypasać (wpuścić np. koszlę w spodnie)
припасти - przypaść
припацячыти - przypaskudzić (dosł. przyświnić)
приперти - przyprzeć
приперти - przymknąć z lekka (np. drzwi)
припецок - przypiecek
припечене - przypieczone
припечы - przypiec
припікати - przypiekać
припущати - przypuszczać
припин - przypon, długi łańcuch do
przypinania koni, bydła, kóz by się pasły
w jednym miejscu
припинати - przypinać
приписати - przypisać
приплітати - przyplatać (wstążkę do warkocza)
припл'ывати - przypływać
приплянтати ся - przyplątać się
прип(н)яти - przypiąć
прип(н)яти/й - przypięty
приповідка - przysłowie
припоминати - przypominać
припомніня - przypomnienie
припомнути, припомянути - przypomnieć
припорошыти - przyprószyć
припустити - przypuścić
припучыти - przygnieść, przycisnąć
припущати - przypuszczać
припущыня - przypuszczenie
приражени/й - podchmielony, podpity
прирастати - przyrastać
приризати - przyciąć (piłą)
природа - przyroda
природжыня - przyrodzenie (oględnie o narządach płciowych)
природне - od urodzenia
природне - naturalne
прироснути - przyrosnąć
прирубити ся - przygoić się, o ranie, która
zaczęła się goić tworząc rąbek
присадити - przystawić np. cielę do krowy,
co oznaczało, że nie będzie przeznaczone na rzeź
lecz do dalszego chowu (raczej dotyczyło cieliczek
byczki czekał zwykle nóż)
присадити ся - wziąć się za coś ciężkiego (do
podźwignięcia, przesunięcia itp. czasami żartobliwie
do jedzenia)
присвоіти - przyswoić
присігати - przysięgać
присідати - przysiadać
присісти - przysiąść
присыл'ати - przysyłać
присыпати - przysypać
прискл'адати - uskładać (trochę)
прискочыти - przyskoczyć (przybiec skokiem)
прискринок - mała skrzynka na wewnętrznej
bocznej ściance dużej skrzyni (лады)
присл'ати - przysłać
присмагнути ся - opalić się lekko
приспанка - panna z dzieckiem
приспати ся - zajść w ciążę będąc panną
приспорити - przysporzyć
приставати - przystawać, zgadzać się na coś
приставати - dojrzewać
приставити - przystawić, przyłożyć
приставка - przystawka
приставяти - przystawiać, przykładać
пристал'е - dojrzałe
пристати - dojrzeć (w sensie dojrzewania)
пристати - zgodzić się na coś
пристати до дакого - przyłączyć się do kogoś
grupy, organizacji, rodziny
присташ - ten kto wszedł do, czyli пристал'
do rodziny żony – na jej grunt
пристерал'о, пл'ахта - prześcieradło
пристерати - przyścierać
присувати - przysuwać
присунути - przysunąć
присушыти - podsuszyć
присяга - przysięga
присягнути - przysiąc
присяжник - przysięgły, ławnik
присячы - przysiąc
притвор - przedsionek, przednia część świątyni
притерти - przytrzeć
притігати - przyciągać
притинати - przycinać
притиск - przycisk
притискати - przyciskać
притиснути - przycisnąć
притовчы, притавкати - przytłuc, przytłukiwać
притягнути - przyciągnąć
приходити - przychodzić
прицабанити - „przyłożyć”, uderzyć, lub
przydusić przycisnąć nagle
прицапнути - przyłapać, np. podeszwę do buta
jednym gwożdzikiem by się nie przesuwała
podczas dalszych czynności
прицяпати - przymoczyć (o deszczu, który na
coś trochę napadał)
причаіти ся - przyczaić się
причандаля - różne narzędzia, przybory
dodatkowe do czegoś, albo inne „graty” nie
zawsze potrzebne,
причастия - komunia
причащати ся - przystępować do komunii
причына - przyczyna
причыпок, причіпок - przybudówka
причыслити до - zaliczyć do
причол'ок (але причивка) - część stodoły
пришва - przyszwa w bucie (przyszywana do podeszwy)
прищыпок - łatka skórzana na obuwiu,
częściowo przyczepiona do podeszwy
приятель - przyjaciel
прияти - przyjąć
прияти ся - przyjąć się np. do pracy
прияти ся - np. o posadzonym drzewku, które
nie zeschło, o szczepieniu, które „zadziałało”
про (дакого, дашто) - przez (kogoś, coś)
проба - próba
пробант - doświadczony człowiek, ekspert
пробантни/й - doświadczony
пробивати - przebijać
пробивач - przebijacz
пробити - przebić
проблем - problem
провадити - prowadzić
провій (але провоі) - smuga
провина - przewina
провуб, прол'уб - przerębel, przerębla
прогайнувати > прогойнувати
прогалина - przerwa w pasie lasu, puste
niezarośnięte miejsce
прогноіти (поле) - nawieźć obornikiem (pole)
прогойнувати, прогайнувати, розтратити
(грошы, добра) - przehulać, przemarnieć
продавати - sprzedawać
продаж - sprzedaż
продай - sprzedaż на продай na sprzedaż
продати - sprzedać
продовжати - przedłużać, kontynuować
прозывати - kląć, wyzywać
прозывка - przekleństwo, przezwisko
прозоре - przezroczyste
прокінча, проконеча - krótszy bok łóżka,
prostokątnego boku pola itp
проклинати - przeklinać
прокляти - przekląć kogoś, lub zakląć
прокляти/й - przeklęty
прокол'оти - przekłuć
проконеча > прокінча
промарніти - przemarnieć
пропаст - przepaść (do której można wpaść)
пропасти - przepaść (zniknąć, zaginąć)
пропити - przepić
проповід - kazanie
пропуклина - przepuklina
просатар - ktoś wynajęty do zapraszania gości
na wesele, chrzciny, pogrzeb
просити - prosić
проснути ся - przebudzić się
простак - prostak
просте - proste
простицько, простіцько - prościutko
просто - prosto
простовол'оса - z golą głową, bez nakrycia
просторикі/й - prostoduszny (określenie zbliżone
nieco do pojęcia naiwny, ale bez pejoratywnego
wydźwięku), wg innych mało delikatny, mówiący
prosto w oczy co myśli - chociaż by to było nie
bardzo taktowne. Nie wyczuwający sytuacji kiedy
co można powiedzieć.
просфора - chlebek eucharystyczny z pszennej mąki
просхнути - przeschnąć
протечы, претечы - przeciec
протікати - przeciekać
против - przeciw на против wprost przeciwnie
противити ся - sprzeciwać się
противні - przeciwnie
противник - przeciwnik
противно, противні - przeciwnie,
противставити ся - przeciwstawić się
проткати - przetkać, odetkać (udrożnić zatkany otwór)
протинок - (pol.) przecinek
прото, про то - dlatego
протрищыти - przejrzeć na oczy (rano)
протрищыти ся - świtać, lub rozpogadzać się
w znaczeniu że niebo zaczyna być widoczne wśród
chmur
протяг, претяг - przeciąg
професор - profesor
проца - (pol.) proca
процент - procent
процентово - procentowo
процідити, прецідити - przecedzić
прочесати, пречесати - przeczesać
прочытати - przeczytać
прочухати - przetrzeć na wylot
прощати, пращати - żegnać
прояти/й - przejęty
прояти/й (нп. звук) - przejmujący (dźwięk)
прудко - szybko, prędko
пружыти (ся) - prężyć (się)
прут - pręt
прутик - witka, rózga, pręcik
прядено - motek przędzy
пряденце - przędza na motowidle
пряджыня - przędzenie
прядил'о - przędziwo
прядка - prządka, lub kołowrotek
пряджа, пряжа - przędza
прясти - prząść
прятати - sprzątać, chować
прятач/ка - sprzątacz/ka
приячка - sprzączka
псі уха - płatki (może zastawki) w sercu zwierzęcym
псик - piesek
пструг - pstrąg
псути - psuć
псутя - psucie
псякров - psiakrew
псяркы - dzikie, niesmaczne, drobne owoce
псятвоч - łagodne przekleństwo
псятко - szczenię, psiątko
псяче - psie
птах - ptak
пташивя - ptactwo (różnorakie)
пташаче - ptasie
птічко - ptaszę
пту-гей-са ! - (lub samo гей-са!) okrzyk przy
kierowaniu wołami oznaczający „w lewo” w
innych regionach „w lewo” to ксобі)
пту-ксобі ! - (lub samo ксобі) okrzyk kierujący
woły w zaprzęgu w lewo
птуц ! - okrzyk przy pędzeniu cieląt
пту-ча ! - okrzyk kierujący woły w zaprzęgu w prawo
пудел'ко - pudełko
пукати - pękać
пукати/й - pękaty
пулярис - portfel
пулята, пульчата - indyczęta
пулька - indyczka
пульош, пуляк - indor, indyk
пупеняк - jakiś mały ptaszek ?
пупер - żołądek kurzy
пупок - pępek
пупок - pączek (zawiązek kwiatu, lub liścia)
пуприк - mały żołądek ptasi
пустити - puścić
пустыня, пустатыня - pustynia
пут - droga (zwykle gruntowa)
путати - pętać
путик - wąska dróżka
путиска - rozjechana szeroko droga gruntowa
путня - drewniane wiadro na wodę (dłubane
z pnia, z dwoma uchami i pałąkiem)
пух - puch
пухнути - puchnąć
пучыти - cisnąć, gnieść
пучыти ся - natężać się
пущаня - ostatki przed wielkim postem
пущати - puszczać
пущати ся - o brudzie, który znika w trakcie prania
пхати - pchać
пшениця - pszenica
пшеничне - pszenne
пщельник, улий - ul
пщоляр - pszczelarz
пщолярство - pszczelarstwo
пщол'а - pszczoła
пяд - piędź
пядити - mierzyć piędzią
пяст - pięść
пястук - pięść
пят - pięć
пята - pięta
пята част - piąta część
пятдесят - pięćdziesiąt
пятеракє - pięciorakie
пятеро - pięcioro
пятка - piątka
пятнадцет - piętnaście
пятниця - piątek
пятсто - pięćset
?????????? - LemSlownyk
в справі того спису пыште на адрес
e-mail : www@lemslownyk.ugu.pl
|